FABRYKA LANZ

W 1859 roku młody kupiec Heinrich Lanz zakłada firmę spedycyjną J.P. Lanz & Co. w Mannheim. W 1921 roku inżynier Fritz Huber opracował ciągnik rolniczy Lanz Bulldog HL-12. W 1879 r. wyprodukowano w niej pierwsze młocarnie stacjonarne napędzane parą oraz pierwszy ciągnik napędzany ropą naftową; Lanz Bulldog w 1921 roku. Po tym, jak w 1885 r. sprzedano tysięczny zestaw młocarni parowej, od 1887 r. wszystkie maszyny Lanz były wyposażone w urządzenia ochronne zapobiegające wypadkom. Było to pionierskie osiągnięcie, po którym nastąpiła ciągła rozbudowa zakładu w latach 1888-1899 o dodatkowe produkty. „Lanzsche Fabrik” początkowo mieściła się w Schwetzingerstadt w Mannheim, w pobliżu głównego dworca kolejowego. Z powodu braku miejsca od 1888 roku przeniesiono go do sąsiedniej dzielnicy Lindenhof. Już na Wystawie Światowej w Paryżu w 1900 roku Lanz mógł spojrzeć wstecz na czterdziestoletnią historię i był największym producentem w branży. Na przykład:

ponad 10 000 lokomotyw dla rolnictwa i przemysłu,

7000 dużych i ponad 120 000 mniejszych młocarni,

180 000 maszyn do przygotowywania pasz,

60 000 goli dla jednego do sześciu koni i około

16 000 różnych innych maszyn

Zanim w 1909 roku firma obchodziła 50-lecie istnienia, liczba pracowników przekroczyła już 4000. Rok później odbyła się Wystawa Światowa w Brukseli, na której Lanz zaprezentował największą lokomotywę na świecie, podobnie jak w Paryżu, tym razem o mocy 1000 KM (735 kW) netto. Maszyna otrzymała trzy złote medale. Reklama z 1913 r. reklamowała lokomobile ze sterowaniem zaworowym „System Lentz”. W 1911 roku Lanz podpisał kontrakt z Johannem Schütte na budowę sterowców, w wyniku czego powstały 22 sterowce, które wyprodukowano pod nazwą Schütte-Lanz. W tym samym roku nabyto również prawa do samojezdnej glebogryzarki System Köszegi, której produkcję rozpoczęto w roku następnym. Napęd stanowił czterocylindrowy silnik benzynowy o mocy 70–80 KM (51–59 kW). To urządzenie było rozwijane przez kilka lat. W czasie I wojny światowej w latach 1914-1918 firma straciła wielu pracowników, tak że pod koniec wojny pozostało tylko 3800 z dawnych 5000. Od 1921 roku rozpoczęła się nowa era: ciągniki z silnikami spalinowymi miały zastąpić nieporęczne maszyny parowe. Po śmierci Karla Lanza w 1921 roku w wieku 48 lat, nieznany dotąd inżynier Fritz Huber zaprezentował silnik na ropę naftową o mocy 12 KM (8,8 kW) i zapłonie jarzeniowym. Ten silnik z jarzeniową głowicą był pierwszym Bulldogiem i był zasilany prawie każdym paliwem – od taniej ropy naftowej po krajowy olej roślinny. Po „oryginalnym Bulldogu” w 1923 roku pojawił się Type HP, Bulldog z napędem na wszystkie koła i przegubowym układem kierowniczym, maszyna, która technicznie wyprzedzała swoje czasy o dziesięciolecia. Rozwój maszyn rolniczych trwał jednak nadal: w 1929 r. zaprezentowano Stahl-Lanz, pierwszą młocarnię o konstrukcji całkowicie stalowej, a w 1931 r. prasę do słomy z tłokiem oscylacyjnym. Eilbulldog Lanz wyposażył spedytorów w mocny i szybki ciągnik transportowy. Wprowadzono opony pneumatyczne, które w coraz większym stopniu zastępowały opony elastyczne na drodze oraz opony żelazne, które do tej pory były powszechne na polu. W 1933 roku wprowadzono pierwszą kombajn ziemniaczany z dmuchawą kołową. Od 1934 roku oferowane były buldogi gąsienicowe. W 1938 roku Lanz przejął firmę Hofherr-Schrantz-Clayton-Shattleworth (HSCS) z zakładami w Wiedniu i Pradze. W kolejnych latach po przejęciu zakład w Wiedniu został rozbudowany, stając się największym zakładem produkcyjnym młocarni w Grupie Lanz. W 1943 r. skonfiskowano dużą część terenu produkcyjnego przeznaczonego do produkcji zbrojeniowej. Zbudowano akumulatory do okrętów podwodnych i części pocisków V2. Po wojnie wiedeńska fabryka została skonfiskowana najpierw przez armię radziecką, a następnie przez państwo austriackie. Od 1942 roku Lanz miał zakaz sprzedaży ciągników napędzanych paliwami płynnymi. Zbudowano ciągniki na gaz drzewny. W czasie II wojny światowej około 90% zakładu w Lanz zostało zniszczone. Ale w gruzach to się potoczyło dalej: buldogi zostały zmontowane z wciąż istniejących części, a istniejące traktory i maszyny rolnicze zostały naprawione. W latach 1946-1951 nadal budowano Lanz z jarzeniową głowicą (np. D 5506), ale koniec zbliżał się w latach 50.: silnik z jarzeniową głowicą miał coraz większe trudności z konkurowaniem z nowo opracowanymi silnikami wysokoprężnymi i zużywał zbyt dużo paliwa. Nośnik narzędzi został zaprezentowany w 1951 roku na targach DLG w Hamburgu jako system LANZ, a dopiero później oferowany jako Lanz Alldog. System był rewolucyjny, ale dwutłokowy silnik przejęty z TWN o pojemności 446 cm3 i mocy 12 KM przy 2800 obr./min był niedojrzały. Dopiero późno zainstalowano bardziej odpowiedni silnik firmy MWM, ale nie mogło to już zapobiec niepowodzeniu tej technicznie dobrze wyposażonej maszyny systemowej. W 1953 roku dostarczono 150 000. egzemplarz Bulldoga, a rok później zaoferowano pierwszy kombajn samobieżny MD240S. Ostatni duży Bulldog z serii HR był również oferowany z silnikiem średniociśnieniowym w tym samym roku. Od 1955 roku silniki Bulldogów były reklamowane przez Lanza jako „silnik wysokoprężny LANZ”, podobnie jak silniki „semi-diesel” produkowane od 1952 roku. Ostatnia konstrukcja silników Lanza nazywana jest obecnie silnikiem „full diesel”, nadal miała poziomy cylinder i była eksploatowana zgodnie z procesem dwusuwowym. Głowica cylindrów była w dużej mierze niechłodzona. W 1956 roku spółka została przejęta przez amerykańskiego producenta maszyn rolniczych John Deere. Od tej pory przez kilka lat produkty fabryki były sprzedawane pod nazwą John Deere-Lanz. W 1960 roku spółka zmieniła nazwę z Heinrich Lanz AG Mannheim na John Deere-Lanz AG. LANZ zdobył wiele nagród na Targach Rolniczych w Strasburgu w 1966 roku; mianowicie cztery złote, pięć srebrnych i trzy brązowe. W 1967 roku nazwa John Deere Lanz AG zostaje zmieniona na John Deere Werke Mannheim, Zweigniederlassung der Deere & Company. Nazwa handlowa „Bulldog” ciągników rolniczych produkowanych przez firmę Lanz w latach 1921-1960 stała się synonimiczną nazwą rodzajową ciągników wszystkich dostawców. Od 1967 roku firma John Deere nie używa już marki „Lanz” dla produktów swojej niemieckiej spółki zależnej, a w tym samym roku dodatek ten został również usunięty z nazwy firmy. Liczne zachowane modele Lanza można zobaczyć w Lanz Museum Mitterrohrbach, które zostało założone przez tzw. Lanz Leo (właściwie Leo Speera, † 2016 roku). John Deere Forum w Mannheim również posiada kilka okazów.

ŹRÓDŁO : WIKIPEDIA