FABRYKA WILLIAMS F1

Zespół zadebiutował podczas Grand Prix Hiszpanii 1977, gdy kierowcą w samochodzie zespołu March był Patrick Nève. Rok później zaczęto produkcję własnych podwozi i jako konstruktor zadebiutował podczas Grand Prix Argentyny 1978. Pierwsze zwycięstwo zespołowi zdobył Clay Regazzoni podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii 1979. Podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii 1997, Jacques Villeneuve wygrał setny wyścig dla Williamsa, dzięki temu zespół został wtedy jednym z trzech ekip (razem z Ferrari i McLarenem), które mieli na swoim koncie wygranych ponad sto wyścigów. Wielu sławnych kierowców jeździło dla zespołu Williams – m.in. Alan Jones, Keke Rosberg, Nigel Mansell, Alain Prost, Nelson Piquet, Ayrton Senna, Damon Hill, Jacques Villeneuve czy Jenson Button. Wszyscy, z wyjątkiem Senny i Buttona, zdobyli tytuł z zespołem. Z tego grona jedynie Jones, Rosberg i Villeneuve po mistrzowskim sezonie próbowali bronić tytułu jako kierowcy Williamsa. Williams współpracował z wieloma producentami silników – największe sukcesy święcił wraz z Renault, z którymi zdobyli pięć z dziewięciu tytułów mistrzowskich. Razem z McLarenem, Ferrari, Benettonem i Renault są jednym z pięciu zespołów, które wygrywały tytuły mistrzowskie wśród konstruktorów (pomiędzy 1979 a 2008) i kierowców (między 1984 a 2006).

Od najmłodszych lat, Frank Williams był entuzjastą wyścigów samochodowych. Po krótkiej karierze w Formule 3, startując także w samochodach o zamkniętym nadwoziu, w dodatku popierając się bystrymi instynktami jako diler samochodów wyścigowych i części zamiennych, Williams zdał sobie sprawę, że jako kierowca osiągnął wystarczająco dużo i postanowił wspierać innych kierowców, w szczególności swojego przyjaciela Piersa Courage’a. Po udanym dla Brytyjczyka sezonie w Europejskiej Formule 2 w 1968, Williams zakupił samochód ekipy Brabham. To rzekomo miało rozgniewać Jacka Brabhama, ponieważ samochód został sprzedany w nadziei, że wystartuje w serii Tasman Series, a później w Formule 5000. Courage miał bardzo dobry rok, zajmując drugie miejsce podczas Grand Prix Monako 1969 i Grand Prix Stanów Zjednoczonych 1969. Wysiłki te wzbudziły zainteresowanie włoskiego producenta samochodów sportowych De Tomaso, który wybudował zaprojektowany przez Gian Paolo Dallarę samochód De Tomaso 505/38 na sezon 1970. Początkowo samochód był niekonkurencyjny, a Courage nie ukończył pierwszych czterech wyścigów. Podczas Grand Prix Holandii, samochód Brytyjczyka wypadł z toru, wjechał na nasyp i stoczył się w dół, gdzie następnie samochód zapłonął. W wyniku tego wypadku, Piers Courage zmarł. Williams był wstrząśnięty śmiercią swojego przyjaciela – od tego momentu Brytyjczyk miał zwiększony dystans, jaki pokonywał między sobą a kierowcami. Następnie Frank Williams pracował z Brianem Redmanem, a później z Timem Schenkenem. Nie mając zadowalających rezultatów, Williams rozwiązał partnerstwo z De Tomaso. W pierwszym sezonie istnienia zespołu, Frank Williams postanowił o korzystaniu z klienckiego samochodu. W tym celu przejął samochód March 761, w którym Ronnie Peterson wygrał Grand Prix Włoch w 1976. March przedstawiał samochód, który był oznaczony nazwą roboczą 761/7, twierdząc, że to nowo zbudowany samochód. Williams jednak wyraził podejrzenie, że w rzeczywistości jest to March 741 z 1974, dowodząc to pozostałościami farby na samochodzie, które miało odpowiadać kolorystyce samochodu Marcha z 1974. Na początku 1978, Williams zaprezentował samochód własnej konstrukcji o oznaczeniu FW06, zaprojektowanym przez Patricka Heada. Samochód kontynuował wciąż oznaczenia modeli, które były używane przez poprzedni zespół Franka Williamsa. Nowy model, w przeciwieństwie m.in. do Lotusa 79 nie posiadał efektu przyziemnego. Head zaprojektował na sezon 1979 samochód FW07, posiadający efekt przyziemny, technologię zastosowaną przez Colina Champana, założyciela zespołu Lotus. Frank Dernie był odpowiedzialny za rozwój aerodynamiczny. Zespół uzyskał także członkostwo w FOCA, które wyraziło poparcie dla zespołów chcących wystawiać dwa samochody, więc drugim kierowcą Williamsa został Clay Regazzoni. Przed rozpoczęciem sezonu, Williams zwiększa swoją wydajność. Model FW07 zostaje zmodyfikowany do specyfikacji B – nadwozie samochodu jest mocniejsze i bardziej aerodynamiczne. W zespole następuje zmiana kierowcy – zespół zatrzymał Alana Jonesa, jednak nie przedłuża kontraktu z Clayem Regazzonim, który postanawia startować dla ekipy Ensign. Nowym partnerem zespołowym Australijczyka zostaje Carlos Reutemann. Alan Jones i Carlos Reutemann pozostali reprezentantami Williamsa na sezon 1981. Sezon rozpoczął się wygraną Jonesa w Long Beach. Następny wyścig, Grand Prix Brazylii przyniósł zwycięstwo Reutemannowi, który odmówił polecenia przepuszczenia Jonesa. Dzięki temu, Argentyńczyk został liderem mistrzostw, lecz zespół w trakcie sezonu nie okazywał mu wsparcia. Kierowcy Williamsa wygrywają jeszcze w Belgii i w Las Vegas, gdzie kończyły się mistrzostwa. Williams po raz drugi zdobył mistrzostwo konstruktorów z 95 punktami, natomiast Reutemann ostatecznie zdobywa tytuł wicemistrzowski, przegrywając z Piquetem o punkt, wykorzystując fakt, iż Argentyńczyk nie dojechał na punktowanej pozycji a Brazylijczyk dwukrotnie dojeżdżał do mety na piątej pozycji. Po sezonie 1981, Jones postanowił o wycofaniu się z Formuły 1, by w następnym sezonie powrócić z zespołem Arrows na Grand Prix Stanów Zjednoczonych – Zachód. Miejsce Australijczyka zajmuje Keke Rosberg, dotychczasowy kierowca Fittipaldi Automotive. Celem dla zespołu jest wywalczenie trzeciego z rzędu tytułu mistrzowskiego wśród konstruktorów. Pierwotnie, Carlos Reutemann chciał wycofać się wspólnie z Jonesem z rywalizacji w tej serii, jednak pozostał w zespole na dwa pierwsze wyścigi, po czym ogłosił odejście z Formuły 1. Jego kokpit zajmowali Mario Andretti (w Grand Prix Stanów Zjednoczonych – Zachód) i Derek Daly (od Grand Prix Belgii do końca sezonu). Frank Williams zaczął przypatrywać się Hondzie, która dostarczała zespołowi Spirit sześciocylindrowy turbodoładowany silnik o pojemności 1,5 litra. Umowa między Williamsem a Hondą została podpisana na początku 1983, a zespół miał używać jednostek japońskiego producenta od sezonu 1984. Do tej chwili, Williams miał nadal używać silników Ford. Drugim kierowcą Williamsa został Jacques Laffite, a w Grand Prix Europy Williams wystawia trzeci samochód dla Jonathana Palmera. Williams zatrzymał Rosberga i Laffite’a na sezon 1984. Ekipa używa modelu FW09, który został wykorzystany już podczas Grand Prix Południowej Afryki. Samochód spisuje się nie najlepiej – kierowcy Williamsa łącznie trzynaście razy nie dojeżdżają do mety, z czego ośmiokrotnie wspólnie. Mimo tego, Keke Rosberg zdobywa drugie miejsce w Grand Prix Brazylii i wygrywa wyścig o Grand Prix Stanów Zjednoczonych. W sezonie 1985 zaszły zmiany w składzie kierowców. Jacques Laffite powrócił do Ligiera, natomiast jego miejsce zajmuje Nigel Mansell, będący dotychczas kierowcą Lotusa. Zespół rozpoczyna także współpracę z firmą Canon, która zostaje sponsorem tytularnym ekipy. Bezpośrednio przed rozpoczęciem sezonu 1986, zespół otrzymuje potężny cios. W czasie powrotu na lotnisko w Nicei, po testach przedsezonowych na torze Circuit Paul Ricard, Frank Williams stracił panowanie nad wypożyczonym Fordem Sierrą i dachował. Brytyjczyk nie miał zapiętych pasów, co spowodowało, że został sparaliżowany i od tamtej pory musi poruszać się na wózku inwalidzkim. W trakcie sezonu dochodzi do wewnętrznej rywalizacji między Piquetem a Mansellem. Brazylijczyk nazwał swojego kolegę zespołowego niewykształconym głupkiem, ponadto skrytykował wygląd żony Nigela Mansella, wycofując swoje słowa pod groźbą postępowania sądowego. W sezonie 1987 zachowano dotychczasowy skład kierowców. Williams, z nieznacznie zmodyfikowanym modelem FW11B wygrywa dziewięć wyścigów i ponownie zgarnia tytuł wśród konstruktorów. Mistrzostwo kierowców trafia w ręce Piqueta, który wygrał trzykrotnie i zdobył 73 punkty. Mansell, choć wygrał dwa razy więcej wyścigów, przegrał rywalizację z partnerem zespołowym o dwanaście punktów. Podczas treningów do Grand Prix Węgier, Nelson Piquet oświadczył, że podpisał kontrakt z Lotusem na sezon 1988, dający mu gwarancję bycia numerem jeden w zespole. Brazylijczyk ubolewał, że Williams obiecał mu bycie liderem stajni i słowa nie dotrzymał. W dodatku, Honda postanowiła zakończyć współpracę z Williamsem i postanawia dostarczać jednostki napędowe ekipie McLaren. Sezon 1988 przynosi wiele zmian – partnerem zespołowym Mansella zostaje Riccardo Patrese, natomiast samochody Williamsa są napędzane wolnossącymi silnikami Judd CV o pojemności 3,5 litra. W porównaniu do zespołów korzystających z turbodoładowanych jednostek, Williams miał spory deficyt wydajności. W porównaniu do poprzednich sezonów, kierowcy nie odnoszą pojedynczego zwycięstwa, natomiast Nigel Mansell zajmuje drugie miejsce w wyścigach o Grand Prix Wielkiej Brytanii i Grand Prix Hiszpanii. W lipcu 1988, Williams podpisuje umowę z Renault na dostawę silników od sezonu 1989. Przed rozpoczęciem sezonu, Mansell odszedł do ekipy Ferrari, a jego miejsce zajmuje Thierry Boutsen, który wcześniej reprezentował zespoły Arrows i Benetton. Belg zapewnia zespołowi dwa zwycięstwa, w Kanadzie i Australii, ponadto czterokrotnie zajmuje drugie miejsca. Łącznie z Włochem zdobywa pięć trzech miejsc. Damon Hill pozostał w zespole, natomiast przed wyścigiem o Grand Prix Portugalii w październiku 1993, Alain Prost ogłosił, że nie będzie bronił tytułu mistrzowskiego, definitywnie wycofując się z rywalizacji, ze względu na to, iż klauzula zawarta w umowie z Francuzem wygasała z końcem sezonu. Wobec tego, miejsce Prosta zajął Ayrton Senna, a zespół podpisał porozumienie z czterokrotnym mistrzem świata, wypłacając mu pełny kontrakt za sezon 1994. Przed rozpoczęciem sezonu, zespół podpisał kontrakt z firmą tytoniową Rothmans International, która została sponsorem tytularnym zespołu, a samochody pomalowane zostały w barwy niebiesko-białe. Na sezon 1996, Williams przygotował najszybszy i najbardziej niezawodny samochód FW18. David Coulthard opuścił Williamsa, by dołączyć do Miki Häkkinena w McLarenie. Nowym partnerem zespołowym Damona Hilla został Jacques Villeneuve, mistrz serii CART i zwycięzca wyścigu Indianapolis 500 z 1995. Najgroźniejszy rywal Brytyjczyka, Michael Schumacher odszedł z Benettona do Ferrari. Kierowcy Williamsa wygrali pierwsze pięć wyścigów – Hill wygrał cztery wyścigi, Villeneuve jeden. Podczas rundy w Monako obaj nie ukończyli wyścigu, a zwycięzcą został Olivier Panis z Ligiera. Kolejny wyścig wygrał Schumacher, natomiast najlepszym kierowcą Williamsa był Villeneuve, który zajął trzecie miejsce. Poza Grand Prix Belgii i Grand Prix Włoch, w którym wygrał niemiecki kierowca, Williams był najlepszy. Sezon 1998 był dla Williamsa sezonem pełen zmian – przede wszystkim Renault zakończyło swoje zaangażowanie w Formule 1, natomiast Adrian Newey odszedł do McLarena. Williams zaczął korzystać ze starych silników Renault, ukrytych pod nazwą Mecachrome. Zmiana także nastąpiła w sponsoringu – mimo że Rothmans dalej sponsorował Williamsa tym razem promował markę Winfield zmieniając barwy na czerwono-białe. Oznaczało to, że samochód FW20 miał nie tylko bardzo podobny pakiet aerodynamiczny do samochodu z 1997, ale również praktycznie tę samą jednostkę napędową, co skłoniło niektórych do skomentowania, że prowadzili praktycznie ten sam samochód, tylko dostosowany do przepisów na sezon 1998. W 1998 roku, Williams podpisał długoterminową umowę z BMW. Obejmowała ona dostawę jednostek napędowych i ekspertyzy przez sześć lat. W ramach współpracy z niemieckim producentem, BMW miało nadzieję, że zespół będzie posiadał w składzie jednego niemieckiego kierowcę. To doprowadziło do zatrudnienia Ralfa Schumachera w poprzednim sezonie. W 1999 testowano samochód FW21 z silnikiem bawarskiego producenta. Testerem tego modelu był Jörg Müller. Po sezonie 2000, Jenson Button został wypożyczony na dwa lata do zespołu Benetton, a jego miejsce zajął Juan Pablo Montoya. Podobnie jak Benetton, Jaguar, Minardi i Prost, ekipa zaczęła korzystać z opon Michelin.Williams w całym sezonie zdobył cztery zwycięstwa – Schumacher wygrał wyścigi o Grand Prix San Marino, Grand Prix Kanady i Grand Prix Niemiec, natomiast Montoya zwyciężył w Grand Prix Włoch. Łącznie kierowcy brytyjskiej stajni wywalczyli dodatkowo cztery drugie miejsca i jedno trzecie miejsce. W klasyfikacji konstruktorów, Williams zachował trzecią pozycję, zdobywając 80 punktów. W klasyfikacji kierowców, Ralf Schumacher zajął czwartą pozycję z 49 punktami, natomiast Juan Pablo Montoya z wynikiem o osiemnaście punktów mniejszym zajął szóste miejsce. Sezon 2006 przyniósł wiele zmian dla Williamsa – zmiana dostawcy ogumienia z Michelin na Bridgestone, silników z V10 na V8, a przede wszystkim zmiana dostawcy jednostek napędowych. 15 sierpnia 2005, Williams ogłosił podpisanie umowy z Cosworthem na zaopatrywanie zespołu w silniki, skrzynie biegów, elektronikę i oprogramowanie w sezonie 2006. W sezonie 2008, Williams zachował dotychczasowy skład kierowców. Ponadto ekipa ogłosiła, że nowym kierowcą testowym został Nico Hülkenberg. W sezonie 2009, pozostawiono w składzie Rosberga i Nakajimę. Przed rozpoczęciem sezonu nastąpiły zmiany w regulaminie – przede wszystkim powrócono do opon typu slick oraz zmieniono aerodynamikę samochodów by umożliwić więcej wyprzedzeń. Tylko Niemiec był w stanie zdobyć punkty dla zespołu – najlepszym rezultatem w sezonie było czwarte miejsce zdobyte w Niemczech i na Węgrzech. Po sezonie 2010, Nico Hülkenberg ogłosił, że odchodzi z zespołu. Miejsce niemieckiego kierowcy zajął Pastor Maldonado, który do ekipy wniósł sponsoring wenezuelskiego koncernu PDVSA. Był to zarazem pierwszy nieeuropejski skład kierowców Williamsa od 1981. 4 lipca 2011, Williams ogłosił, że od sezonu 2012, Renault będzie ponownie dostarczać jednostki napędowe brytyjskiej stajni. Stajnia zmieniła drugiego kierowcę – Rubensa Barrichello zastąpił Bruno Senna. 28 listopada 2012, zespół potwierdził Pastora Maldonado i Valtteriego Bottasa na sezon 2013. Niecały miesiąc później, Mark Gilian, szef operacyjny zespołu, z powodu chęci spędzenia czasu z rodziną, postanowił odejść z zespołu. 30 maja 2013, zespół ogłosił, że dostawcą jednostek napędowych od sezonu 2014 będzie Mercedes, jednocześnie dziękując Renault za dotychczasową współpracę. W trakcie sezonu 2014, Williams postanowił pozostawić w składzie Massę i Bottasa, ucinając plotki o przejściu Fina do McLarena i zastąpieniu Massy przez Felipe Nasra. W trakcie Grand Prix Włoch, Felipe Massa ogłosił zakończenie startów w Formule 1 z końcem sezonu 2016. W listopadzie 2016, zespół ogłosił, że kierowcami Williamsa w sezonie 2017 będą Valtteri Bottas i Lance Stroll. Sytuacja się zmieniła, gdy fiński kierowca otrzymał zgodę na starty w zespole Mercedes, zastępując Nico Rosberga, który postanowił zakończyć starty w Formule 1 ze skutkiem natychmiastowym. W tej sytuacji, Williams ponownie zatrudnił Massę, odraczając koniec przygody z Formułą 1 o kolejny rok. Czynnikiem decydującym o zatrudnieniu Brazylijczyka był minimalny wiek kierowcy, wymagany przez sponsora tytularnego, który mówił, że kierowca powinien mieć ukończone 25 lat. Kierowcą rezerwowym pozostał Paul di Resta. W listopadzie 2017, Felipe Massa podjął definitywną decyzję o zakończeniu startów z końcem sezonu. W walce o fotel drugiego kierowcy liczyli się m.in. Paul di Resta czy Robert Kubica. Po testach posezonowych w Abu Zabi ostatecznie rywalizowali Kubica i Siergiej Sirotkin, który jeździł z Williamsem podczas testów. Ostatecznie partnerem zespołowym Lance’a Strolla został Rosjanin, natomiast Polak został kierowcą rezerwowym stajni. Sezon 2019 był dla Williamsa sezonem pełen zmian – jeszcze przed rozpoczęciem sezonu 2018, Martini postanowiło o zakończeniu współpracy z końcem sezonu. Nowym sponsorem tytularnym zespołu została firma telekomunikacyjna ROKiT. Zmienił się także skład kierowców – Lance Stroll odszedł do zespołu Racing Point, natomiast Siergiej Sirotkin, wskutek wycofania wsparcia jego sponsora z zespołu postanowił opuścić zespół i ponownie został kierowcą rezerwowym Renault. Nowymi kierowcami ekipy zostali George Russell, mistrz Formuły 2 i Robert Kubica, dla którego to był pierwszy pełny sezon od 2010. Williams postanowił także zatrudnić Nicholasa Latifiego w roli kierowcy rezerwowego. Również sponsorem zespołu został PKN Orlen. Przed Grand Prix Singapuru, Robert Kubica poinformował, że zakończy współpracę z Williamsem z końcem roku. W związku z odejściem Kubicy, współpracę zakończył także PKN Orlen. Po sezonie 2019 zakończyła się także współpraca Williamsa z firmą Unilever, która reklamowała na samochodach zespołu markę Rexona. Miejsce polskiego kierowcy w zespole zajął Nicholas Latifi, dotychczasowy kierowca rezerwowy. W maju 2020, zespół postanowił o zakończeniu sponsoringu tytularnego z amerykańską firmą telekomunikacyjną, mimo umowy do 2023 roku. Jednocześnie ekipa poinformowała o rozpoczęciu procesu sprzedaży zespołu. Ostatecznie nowym właścicielem zespołu została amerykańska grupa inwestycyjna Dorilton Capital. Nowi właściciele zapowiedzieli zachowanie nazwy ekipy i siedziby w Grove. We wrześniu 2020 na pełniącego obowiązki dyrektora zespołu został powołany Simon Roberts. Już we wrześniu 2021 ogłoszono, że George Russell zastąpi Valtteriego Bottasa w zespole Mercedes. O miejsce w zespole łączeni byli m.in. Nico Hülkenberg czy Nyck de Vries. Ostatecznie nowym partnerem zespołowym Nicholasa Latifiego został Alexander Albon, wracając do najwyższej serii po roku przerwy. Po zakończeniu sezonu 2022 z zespołu odszedł Nicholas Latifi. Miejsce kanadyjskiego kierowcy zajął Logan Sargeant, dotychczas startujący w Formule 2. Pod koniec 2022 roku z zespołu odeszli Jost Capito i François-Xavier Demaison. Nowym szefem zespołu został James Vowles, który dotychczas był strategiem Mercedesa. Podczas prezentacji malowania potwierdzono zdobycie nowego sponsora, którym została firma petrochemiczna Gulf. W trakcie Grand Prix Belgii ogłoszono, że nowym dyrektorem technicznym został Pat Fry, który funkcję tę objął 1 listopada.

20 listopada 2009 poinformowano, że Frank Williams i Patrick Head sprzedali część udziałów w zespole austriackiej spółce inwestycyjnej, prowadzonej przez Toto Wolffa. Austriak przyznał, że to była decyzja komercyjna. Po tym kiedy Wolff objął stanowisko dyrektora wykonawczego Mercedesa, w czerwcu 2014 sprzedał 5% udziałów Bradowi Hollingerowi a kilka miesięcy później kolejne pięć procent. W grudniu 2017 stan przedstawiał się następująco – 51,7% udziałów należało do Franka Williamsa, 11,7% do Brada Hollingera, 9,3% do Patricka Heada. 24,1% akcji trafiło do Frankfurter Wertpapierbörse, natomiast pozostałe 3,6% udziałów powierzono funduszowi powierniczemu pracowników zespołu. 4 lutego 2011, Williams ogłosił wejście na giełdę Frankfurter Wertpapierbörse, w celu zapewnienia lepszej przyszłości zespołu. Miesiąc później, zespół zadebiutował na frankfurckiej giełdzie papierów wartościowych. Pod koniec maja 2020, po opublikowaniu sprawozdania finansowego, które wykazało trzynaście milionów funtów straty, poinformowano o rozpoczęciu procesu sprzedaży zespołu. Trzy miesiące później ogłoszono, że Dorilton Capital zostało nowym właścicielem ekipy, zapewniając zachowanie nazwy i siedziby w Grove. Po Grand Prix Włoch 2020, rodzina Williamsów zrezygnowała z dalszego kierowania zespołem. Nazwisko założyciela zespołu i jego logo wykorzystano w samochodzie Renault Clio Williams. Samochód wybudowany został przez Renault w 1992 roku i miał być homologowany do grupy A rajdowych mistrzostw Francji. Do lipca 1995 zbudowano 12 100 sztuk samochodu, natomiast 311 samochodów trafiło do Niemiec. W sezonie 1996 Formuły 1 pełnił on rolę samochodu bezpieczeństwa.

11 lutego 2010, zespół ogłosił współpracę z Porsche, polegające na dostarczeniu energii kinetycznej opracowanej przez Williams Hybrid Power i użyciu go w samochodzie Porsche 911 GT3R Hybrid. Samochód został zaprezentowany podczas Geneva Motor Show w 2010, a na torze zadebiutował podczas 4-godzinnego wyścigu na torze Nürburgring w kwietniu tego samego roku. 28 maja 2011, na tym samym torze, samochód odniósł pierwsze zwycięstwo w składzie: Richard Lietz, Marco Holzer i Patrick Long.

ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA