TATRA 138 VN LAMBARENE

RYS HISTORYCZNY : Tatra 138 była ciężarówką produkowaną w Czechosłowacji przez firmę Tatra. Bezpośredni następca modelu Tatra 111 wprowadził szereg nowych funkcji, kontynuując jednocześnie ewolucję koncepcji Tatra. Ciężarówka była produkowana od 1959 do 1971 roku. Decyzja o zastąpieniu Tatry 111 została podjęta w 1952 roku w ramach centralnej gospodarki planistycznej, w ramach której Tatra Kopřivnice miała produkować 7-10 tonowe samochody ciężarowe. W 1956 r. w II. Na Czechosłowackich Targach Maszynowych w Brnie w Tatrze wystawiono 2 nowe modele: T137 i T138. Oba pojazdy miały do 70% wspólnych części w całej gamie. Wprowadzono nowe elementy konstrukcyjne, takie jak poprawa środowiska pracy kierowcy i użyteczności, np. hydrauliczne wspomaganie kierownicy, sprzęgło wspomagane sprężonym powietrzem i wybór dodatkowego biegu elektropneumatycznej skrzyni biegów. Całkowita produkcja przekroczyła 45 900 sztuk. Tatra T138 była eksportowana do ZSRR, Bułgarii, Rumunii, Polski, Francji, Austrii, Jugosławii i Holandii. Specjalnie zabudowany T 138 zakończył wyprawę studencką do Lambaréné. Samochód ten jest eksponowany w oryginalnym stanie w Muzeum Techniki w Kopřivnicy.

OPIS  : TATRA 138 6×6 VN LAMBARENE

Specjalnie zmodyfikowany samochód ciężarowy Tatra 138 6×6 VN – Lambaréné został dostarczony przez Tatra Kopřivnice, a zabudowa skrzyniowa została zmodyfikowana i zamontowana na zmodyfikowanym podwoziu seryjnym Tatra 138, pierwotnie produkowanym w połowie lat 60. w Karosa Vysoké Mýto jako prototyp zabudowy do użytku warsztatowego lub turystycznego i kampera na ciężarówkach Tatra lub LIAZ/ŠKODA w ówczesnej Czechosłowackiej Armii Ludowej i w sferze cywilnej. W projekcie uwzględniono również eksport. Jednak ze względu na brak aprobaty władz państwowych nadbudówka nigdy nie weszła do produkcji seryjnej. Jedyny wyprodukowany egzemplarz miał zostać zezłomowany po serii testów, a na koniec miał zostać dopuszczony do „życia” w postaci mocno ugruntowanego warsztatu konserwacyjnego Departamentu Wojskowego na terenie kampusu Uniwersytetu Karola. Stamtąd, przy wsparciu Rektoratu, organizatorzy Wyprawy Lambaréné dosłownie o nią błagali. W niektórych źródłach błędnie podaje się, że zastosowano skrzynię Praga V3S, ale zabudowa dla Lambaréné znacznie się od niej różni – np. drzwiami wejściowymi po prawej stronie zabudowy czy dużymi oknami w przedniej części po bokach nadwozia i z przodu nad samą kabiną kierowcy T-138. Ma poprawioną izolację termiczną w ścianach (ze względu na zamierzony eksport do obszarów zimnego lub gorącego klimatu), okna z podwójnymi szybami z obróbką termoizolacyjną – ponownie ze względu na opór klimatyczny, a już wtedy planowano zainstalować niezależne ogrzewanie lub klimatyzację = chłodzenie wnętrza, ale to akcesorium nie zostało zainstalowane. Korpus ten jest również znacznie szerszy niż skrzynia V3S. Modyfikacje podwozia polegały na zamontowaniu większej ilości zbiorników paliwa, zbiornika na wodę, modyfikacji okablowania i np. zmianie zawieszenia poprzez odciążenie resorów piórowych głównych oraz usunięcie kół wewnętrznych z oryginalnych tylnych opon bliźniaczych – modyfikacja miała poprawić przejezdność w piasku podczas planowanej przeprawy przez Saharę lub w błotnistej dżungli lasów tropikalnych Afryki Środkowej, ponieważ pełna masa całkowita oryginalnej Tatry 138 nie była planowana. Ponieważ jednak oryginalne bębny hamulcowe pozostały na osiach i zamontowano do nich tylko „zewnętrzne” tarcze z oryginalnych podwójnych opon, pojazd wygląda na „okrojony” dla niewijaka – to mylne wrażenie, samochód naprawdę przeszedł w ten sposób całą afrykańską anabasis. Ze względu na konieczność przewożenia, oprócz 3 osób w kabinie maszynisty i 5 osób w zabudowie, przyczepa o masie ładunkowej 1,5 tony została doczepiona praktycznie całą drogę za samochodem. Pojazd jest nadal eksponowany w Muzeum Tatrzańskich Ciężarówek w Kopřivnicach. Uczestnicy wyprawy nazywali go „Okruchem”. Ekspedycja Lambaréné była ekspedycją studencką do szpitala Alberta Schweitzera w Lambaréné w Gabonie, gdzie przewiozła transport leków. Inicjatorami wyprawy byli Petr Bárta i Petr Bartůněk. Wyprawa wyruszyła 1 stycznia 1968 roku o godz. 10.23 z Rynku Staromiejskiego w Pradze i powróciła do Pragi 13 września tego samego roku. Trwała ona łącznie 257 dni, a wyprawa Tatra 138 6×6 VN przejechała ponad 35 000 km. Głównym sponsorem wyprawy było Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego. Koszty eksploatacji samochodu w Afryce pokryła firma handlu zagranicznego Motokov. Tatry stały się własnością Rektoratu Uniwersytetu Karola. Osiemnastoodcinkowy serial dokumentalny, nakręcony przez Jiříego Stöhra podczas podróży, został wydany w 2009 roku przez Filmexport na DVD. Celem wyprawy było przywiezienie daru w postaci leków, środków medycznych i urządzeń medycznych do szpitala w Lambaréné w Gabonie, założonego przez Alberta Schweitzera. Po wojnie domowej w 1960 roku szpital popadł w poważne tarapaty. Uczestnicy wyprawy konsultowali wcześniej przebieg wyprawy m.in. z podróżnikiem Františkiem Alexandrem Elstnerem. Na początku wyprawy odwiedzili grób Emila Holuba na głównym cmentarzu w Wiedniu. Sześciu z nich wspięło się na Kilimandżaro w Tanzanii 30 marca 1968 roku. Wyprawa nie dotarła do celu, ponieważ decyzją miejscowych władz nie została wpuszczona do Gabonu. Uczestnicy wyprawy musieli przekazać część pomocy humanitarnej przedstawicielom szpitala, wśród których znalazła się córka Alberta Schweitzera, w gabońskim porcie Libreville na pokładzie francuskiego statku General Mangin, który transportował ekspedycję z Konga do Nigerii. Byli przekonani, że środki medyczne, które przysłali wcześniej innym statkiem, są już na miejscu i służą swoim celom w szpitalu.